Having Criminalized Armenian Genocide Denial Cyprus Honors Perpetrator

Թալաթ փաշայի գերեզմանը Ստամբուլի Ազատության նահատակների այգում (© Hbasak)

Talat Paşa memorial in Freedom Martyrs Monument, in Istanbul (© Hbasak, Wikipedia)

It is not surprising that there is Hürriyet Şehitleri Abidesi (Freedom Martyrs Monument) in Istanbul, where two leaders of the notorious Ottoman Triumvirate – Talaat Pasha and Enver Pasha – responsible for masterminding and perpetrating the Armenian Genocide, rest in peace (see details). After all, the Turkish government not only categorically denies the Genocide, but also hails its perpetrators as heroes. Continue reading

Waiting for the Sunrise / Արևածագին սպասելիս

«Արևածագին սպասելիս»` երգող ցախասարյակի (Cyphorhinus arada) և մարդու (Կարեն Ղարսլյան) զուգերգ: Կոմպոզիտոր` երգող ցախասարյակ (վերբեռնել է Tomás .Tello-ն), իմպրովիզատոր` էլեկտրական կիթառով մարդ: Ցախասարյակների այս տեսակը հանդիպում է գրեթե բացառապես Ամազոնիայի անձրևային անտառներում, որոնց մարդիկ հետզհետե վերացնում են:

“Waiting for the Sunrise” is a duet of a Musician Wren (Cyphorhinus arada) & a Human (Karen Karslyan). Composed by Musician Wren (uploaded by Tomás .Tello) and improvised by a human with an electric guitar. This species of wrens inhabits almost exclusively the Amazon rainforests, which the humans are gradually destroying.

An Evening with Aram Saroyan


[Հայերեն թարգմանությունը` ստորև]

Poet, novelist, biographer, memoirist and playwright, Aram Saroyan, read from his Complete Minimal Poems (Ugly Duckling Presse) at Alias Books in Los Angeles, CA, on May 25, 2014. The reading was followed by a discussion and book signing. Ginger Buswell and Moneta Goldsmith, founders of the monthly litmag/reading series, When in Drought, also read.

Unfortunately, my camera ran out of space near the end of the evening, and some of the questions and answers were not recorded. Which minimal poem was the first? Who was the first reader and what was the first reaction? These were my questions that were not recorded. Aram Saroyan said the first minimalist poem was ‘eyeye‘; the first reader was poet Ted Berrigan; the first reaction was: “What the fuck is this?” In an interview to Dirt, a minimalist journal, Aram Saroyan fills in the details:

A lot of my better known concrete poems, like ‘eyeye’, were written very early on. Ted Berrigan, who was about ten years older than I was and a sort of mentor, saw that poem one night among a sheaf of papers I had with me at Le Metro Coffee House, where we used to read our poetry on Wednesday nights—it was right around the corner from St. Mark’s Church, where the Poetry Project started up a year or two later… Ted saw that poem and said in this slow, wry drawl that he had: ‘What the fuck is this?’ and laughed quietly. That was a promising response, I thought.

Complete Minimal Poems by Aram Saroyan (© Ugly Duckling Presse)

Complete Minimal Poems by Aram Saroyan (© Ugly Duckling Presse)

You can get the second edition of Aram Saroyan’s Complete Minimalist Poems at http://shop.uglyducklingpresse.org/products/

UPDATE: Moneta Goldsmith has provided links to two videos that contain parts of the discussion missing in my video: 1. https://www.youtube.com/watch?v=5YyIfRg2_t8, 2. https://www.youtube.com/watch?v=p4H205zne2E

[IN ARMENIAN]

Բանաստեղծ, վիպասան, հուշագիր և թատերգու Արամ Սարոյանն իր «Մինիմալիստական բանաստեղծությունների լիակատար ժողովածու»-ից (Ugly Duckling Presse) որոշ գործեր ընթերցեց Լոս Անջելեսի «Ալիաս» գրախանութում մայիսի 25-ին, 2014 թ.: Ընթերցանությանը հաջորդեցին քննարկում և գրքերի ստորագրում: Իրենց ստեղծագործություններն ընթերցեցին նաև «When in Drought» գրական հանդեսի հիմնադիրներ Ջինջեր Բասուելն ու Մոնետա Գոլդսմիթը:

Դժբախտաբար տեսախցիկի հիշողությունը սպառվեց երեկոյի ավարտին մոտ, և որոշ հարցեր ու պատասխաններ չտեսագրվեցին: Ո՞րն էր առաջին մինիմալիստական բանաստեղծությունը: Ո՞վ էր առաջին ընթերցողը և ո՞րն էր առաջին արձագանքը: Սրանք էին չտեսագրված իմ հարցերը: Արամ Սարոյանն ասաց, որ «eyeye»-ն էր իր առաջին մինիմալիստական բանաստեղծությունը, առաջին ընթերցողը բանաստեղծ Թեդ Բերիգանն էր, իսկ առաջին արձագանքն էր. «What the fuck is this?» (ինչը հայերեն կարելի է թարգմանել մոտավորապես. «Վայ մաման գմփա, էդ ի՞նչ էր» կամ` «Վայ մորս արև, էդ ի՞նչ էր», այլընտրանքային թարգմանություններ կարող եք առաջարկել մեկնաբանություններում): «Dirt» մինիմալիստական հանդեսին տված իր հարցազրույցում Արամ Սարոյանը լրացնում է մանրամասները.

Ինչպես «eyeye»-ը, իմ առավել հայտնի կոնկրետ բանաստեղծություններից շատերը վաղ շրջանում էին գրվել: Թեդ Բերիգանը, ով ինձնից տասը տարով մեծ էր և ում, այսպես ասած, իմ ուսուցիչն էի համարում, մի երեկոյան տեսավ այդ մի բանաստեղծությունը Le Metro Coffee House բերածս թղթերի տրցակի մեջ: Ամեն չորեքշաբթի երեկոյան մեր բանաստեղծություններն էինք ընթերցում այդտեղ` Սբ. Մարկոս եկեղեցու հարևանությամբ, որտեղ «Poetry Project»-ը սկիզբ առավ մեկ թե երկու տարի անց… Թեդը տեսավ բանաստեղծությունն ու դանդաղ, ծաղրական տոնով, լոճված ձայնավորներով ասաց` «Վայ, մաման գմփա, Է՞ս ինչ էր» ու թեթևակի խնդաց: «Խոստումնալից պատասխան էր»,- մտածեցի ես:

Արամ Սարոյանի «Complete Minimal Poems» գիրքը կարող եք ձեռք բերել այստեղ` http://shop.uglyducklingpresse.org/products/298

ԹԱՐՄԱՑՈՒՄ` Մոնետա Գոլդսմիթը տրամադրել է երկու տեսանյութի հղում, որտեղ քննարկումից կան իմ տեսանյութում բացակայող հատվածներ.
1. https://www.youtube.com/watch?v=5YyIfRg2_t8, 2. https://www.youtube.com/watch?v=p4H205zne2E

Նիրվանան` Ռոք-ն-Ռոլի և իմ պատանեկության Փառքի սրահում

Nirvana - Kurt Cobain, Krist Novoselic, Dave Grohl (Courtesy www.today.com)

Nirvana / Նիրվանա – Քուրթ Քոբեյն, Քրիսթ Նովոսելիք, Դեյվ Գրոլ (courtesy www.today.com)

Երբ Երևանի Երկրորդ զանգվածի շուկայի բացօթյա հատվածում գրիչի միջուկ էի վաճառում 1994 թ. ամպամած մի օր, ամաչում էի առանց այդ էլ հազվադեպ գնորդներից, բայց աներերությունս ապահովում էր այն մեկ որոշումը, թե ինչ երազանք էի իրականացնելու այդ օրվա հասույթով: Դա կյանքումս վաստակած առաջին գումարն էր, որով հենց հաջորդ օրը գնեցի Nirvana-յի «In Utero» («Արգանդի մեջ») ալբոմը «Հրազդան» մազրադաշտի տոնավաճառում:

Քսերոքս արած սև ու սպիտակ շապիկով այս կասետն այն ժամանակ ոչ միայն թանկ, այլև դեֆիցիտ հաճույք էր: Այն ժամանակ քչերն ունեին բնօրինակից միայն մեկ-երկու կրկնակով հեռացած կասետներ, էլ չեմ ասում Continue reading

Հեղափոխության մահը

Համբերության կուժը (© Պատկերը` Ռոբերտ Սահակյանց / կոլաժը` Կարեն Ղարսլյան)

Համբերության կուժը (© Պատկերը` Ռոբերտ Սահակյանց / կոլաժը` Կարեն Ղարսլյան)

(Պամֆլետի հղումը «Հետք»–ում)
Մի աղքատ մարդ ու կնիկ են լինում, ունենում են երեք աղջիկ:

Մի օր հերը աշխատելիս է լինում, ծարավում է, մեծ աղջկանը ջուրն է ղրկում: Էս աղջիկը կուժն առնում է գնում աղբյուրը։ Բայց աղբյուրը չորացած է լինում, աղբրի գլխին էլ՝ լիքը մարդ, ձեռքները` բռունցք, ձայններն` աղաղակ, համբերության կժները` լի։

Ասում են, թե աղբրի ջուրը չորացել է երկրի նախագահի բարեկամներից մեկի նոր ՀԷԿ-ի կառուցման պատճառով:

— ՀԷԿտի՜ր,— գոռում է ժողովուրդը օլիգարխի ծառաների վրա:

— Շունը հաչա, քարավանը քոչա,—քմծիծաղում են նրանք ու շարունակում շինարարությունը։

Էս ժխորը որ տեսնում է մեծ աղջիկը՝ իրեն-իրեն միտք է անում.

— Հիմի որ ես միանամ էս մարդկանց, հանրահավաք անենք ու Հեղափոխություն սկսենք. Հեղափոխությունը բարձրանա Բաղրամյանով ու վեր ընկնի, ասֆալտովը դիպչի մեռնի…

— Վա՛յ, Հեղափոխություն ջան, վա՜յ…

Continue reading

Ա.Խաչատրյանի «Վարդագույն աղջիկներ»-ն էլեկտրական կիթառով

Առաջին անգամ համացանցում` «Վարդագույն աղջիկների պարը»` Արամ Խաչատրյանի «Գայանե» բալետի սյուիտը, էլեկտրական կիթառով: Նվագում է Կարեն Ղարսլյանը` սեփական երաժշտական չնոտագրված ձևավորմամբ: Օգտագործված են կադրեր այդ պարի` Հայաստանի ազգային բալետի բեմադրությունից: Պարի տեսագրության աղբյուրը arayvaz YouTube ալիքն է: Continue reading

Մարկ Նշանեան. Պոլիսեն Վենետիկ Լորտ Պայրընի օրերուն

Մարկ Նշանյանի «Պոլիսից Վենետիկ Լորդ Բայրոնի օրերին» դասախոսությունը տեղի է ունեցել Լոս Անջելեսում Կալիֆորնիայի համալսարանում Մերձավորարևելյան լեզուների և մշակույթների բաժանմունքի Նարեկացու անվան հայագիտության ամբիոնի հովանավորությամբ 2013 թ. փետրվարի 25-ին: Դասախոսությանը հարցուպատասխան է հետևում:

Բրյուս Լիի պոեզիան

Բրյուս Լի

Բրյուս Լի

Մետրը 0.08 վայրկյան ֆենոմենալ արագությամբ իր հակառակորդներին հասցրած հուժկու հարվածների արանքում Բրյուս Լին հասցրել է նաեւ բանաստեղծություններ գրել: Միանգամայն գեղեցիկ:

Որքան անողոք ու կտրուկ հարվածներն էին նրա մարտաֆիլմերում, այնքան գթառատ ու մեղմ են տողերը նրա բանաստեղծություններում: Վայելեք մարտարվեստի լեգենդար ներկայացուցիչ Բրյուս Լիի երեք բանաստեղծություն` իմ թարգմանությամբ:

Continue reading

Բախի կոնցերտ № 5 կլավեսինի համար էլեկտրական կիթառով

Յոհան Սեբաստիան Բախի կոնցերտ № 5 կլավեսինի համար, Ֆա մինոր, երկրորդ գործողություն, BWV 1056, էլեկտրական կիթառով` Կարեն Ղարսլյանի կատարմամբ:

———————————————–
J.S. Bach’s Harpsichord Concerto No. 5 in F Minor, 2nd Movement, BWV 1056, on electric guitar played by Karen Karslyan.

Continue reading

Ծառ

Երբ ավելի քան կես տարի առաջ սկսեցին կտրել Հոլիվուդում գտնվող իմ սիրած ծառը ես սառնասրտորեն կարողացա նկարահանել հատման միայն սկզբնական շրջանը: Ի տարբերություն Հայաստանյան իրավիճակների, երբ քաղաքի որևէ հատվածում որոշ արտոնյալներ կամայաբար ծառեր են հատում, ապա այստեղ ամեն ինչ օրինական հիմքերով էր` քաղաքապետարանի օրինական թույլտվությամբ: Մեզ` այդ ծառը սիրող բնակիչներիս, մնում էր միայն հրաժեշտ տալ նրան, թեև այն որևէ կերպ չէր խանգարում հետևում ընթացող շինարարական աշխատանքներին` բացի տեսարանը մասամբ փակելուց: Ի դեպ, ըստ շրջանառվող լուրերի` այդ ծառը կտրելու հայցով Լոս Անջելեսի քաղաքապետարան դիմողը ազգությամբ հայ մի բիզնեսմեն է, ով կառուցապատում է տվյալ ծառի հետևում ընկած տարածքը:
Continue reading

Ֆիլմից հետո թեկուզ ջրհեղեղ

Հայաստանի ազգային պատկերասրահ (© Եվգենի Գենկին)

Հայաստանի ազգային պատկերասրահ (© Եվգենի Գենկին)

Մինչ աղքատանում է ՀՀ բնակչությունը, վերջինիցս հետ չի մնում նաև Հայաստանի ազգային պատկերասրահը: Տևական ժամանակ է, ինչ թանգարանի պահոցից անհետանում են արվեստի արժեքավոր նմուշներ: Իսկ այդ անկանգ հանցանքին արձագանքում է ոչ թե դատախազությունը, այլ «Հետք»-ը տարիներ շարունակ:

Ազգային պատկերասրահի վերաբերյալ «Հետք»-ի վերջին հոդվածում` «Անհետացած քանդակներ, ոչնչացած նկարներ՝ Ազգային պատկերասրահում. քրեական գործեր չեն հարուցվում», ուշադրությունս գրավեց հետաքրքիր մի մանրամասն. Continue reading

Իմ զենքը պապիկիս անդամահատված ոտքն է

Ֆաշիստ (© Poster House, posterhouse.org)

Ֆաշիստ (© Poster House, posterhouse.org)

Թաղի տղերքով կռիվ-կռիվ խաղալու մեր բոլոր փորձերը Խորհրդային Հայաստանի 80-ականներին դատապարտված էին ձախողման: Մեր դեռահաս ուղեղներում կռիվ-կռիվը Հայրենական պատերազմն էր, որը խաղալու համար պիտի բաժանվեինք երկու թիմի, իսկ թիմերից մեկը պիտի ֆաշիստ խաղար: Սակայն բոլորը մի մարդու պես հրաժարվում էին:

Մի անգամ հենց բանը հասավ երկու հակառակորդ թիմ կազմելուն, մեր երեխայական կռիվ-կռիվը խաղից վերածվեց իրականության: Իրար անպտուղ համոզելուց, լեզվակռվից անցանք դաժան դնգստոցի: Սակայն այդպես էլ ոչ ոք չհամաձայնվեց մարմնավորել այդ ֆաշիստ կոչեցյալին:

Նրանք բոլորը ներքուստ տենչում էին գոնե խաղի պատրվակով լուծել Երկրորդ համաշխարհայինից վերադարձած իրենց կիսատ պապիկների վրեժը. մեկն` առանց ոտք, մյուսն` առանց ձեռք, մեկը` միականջ, մյուսը` միաչ, մեկ այլը` խելագարված: Continue reading

Հայաստան-2050` անթոռ տարեցների ծերանոց

Վերջերս ծանոթներիցս մեկն իր ամերիկյան համալսարանում տնային առաջադրանք էր ստացել վերլուծել աշխարհի որևէ երկրի բնակչության աճի ցուցանիշներին վերաբերող տվյալները 2012. 2025 և 2050 թթ. դրությամբ: Խնդրի առարկա տվյալները պետք է հայթայթել ԱՄՆ մարդահամարին նվիրված կայքում` census.gov: Ինձ իսկույն հետաքրքրեց Հայաստանի ապագա պատկերի կանխատեսումը` ըստ Ամերիկյան տվյալների: Ստորև ներկայացնում եմ առանձին տվյալների չոր վերլուծություն:

ՀՀ բնակչության աճի ցուցանիշները (2012)

ՀՀ բնակչության աճի ցուցանիշները (2012)

Continue reading

Կիսատ մնացած բաներ

Բոլոր սերերը քիմիա են
Հազարից մեկը քիմիական զենք

Խոսող ձեռնափայտերը
Մահացու կոխկրտել են սեփական լեզուները
Խոսող դասագրքերը
Կախվել են սեփական ձայնալարերից

Անել գրեթե անհնարինը
Անհետանալ անգամ ամենուրեքյան համացանցից
Դառնալ վիրտուալ ինքնասպանությունների չեմպիոն
Քայլել նոր լվացված փողոցներում
Նոյի ագռավի պես հին ու ծեծված
Կորուսյալ սիրո պատմության
Ոռնոցն աչքերում
Վախվորած հուսահատ
Անդամահատված մանկությամբ
Ու պատանեկությամբ

Նրան արհամարհում են
Նրան տեղ են տալիս իբրև հաշմանդամի
Նրանից խորշում են
Նրանից բացատրություններ են կորզում
Պահանջելով
Պատասխանել այնքան գեղեցիկ
Որ ձևակերպման գեղեցկությունն ամոքի
Դառը բովանդակության հարվածը

Հազարից մեկ
Այն ինչ չի սպանում
Դարձնում է մահին կարոտ
Կիսատ մնացած բաները երբեք չեն վերջանում

Հակագազով պաշտպանված գլուխները
Կարուսելի ձիերի պես
Գոհունակությամբ վերուվար են անում
Լսելով հավաստիացումներ որ
Մեռնելն արդեն համար առաջին երազանք
Լինելու դիրքերը զիջել է

Հակագազերից մեկի մեջ մռթմռթված
Անլսելի հարցը
Ինչի՞ն
Մնում է անպատասխան